Chaplin spreekt!

Zelfs nu nog is de speech van Charlie Chaplin in ‘The Great Dictator’ een kippenvelmoment. Het is een stuk filmgeschiedenis. Het is de eerste film waarin Chaplin spreekt, een moment dat hij zo lang mogelijk had uitgesteld uit angst voor de publieke reacties. Maar als hij het eenmaal doet, wauw, wat een overredingskracht.

Charlie Chaplin is groot geworden in het tijdperk van de stomme film. Iets waar hij enorm in uitblonk en doordat de stomme film de taalbarrière overstijgt was Chaplin een ster in alle continenten. Wellicht één van de eerste echte wereldsterren. Naarmate films met geluid echter in opkomst kwamen begon de adoratie voor Chaplin af te nemen. Hij durfde de overstap naar gesproken films niet echt aan. Tot ‘The Great Dictator’, een film uit 1940 waar hij toen al jaren aan werkte. Zelf geschreven, zelf geregisseerd en hij vervulde zelf alle hoofdrollen. De echte kracht van de film is misschien wel de combinatie van zijn acteerwerk, ontstaan in het tijdperk van de stomme film waardoor het erg expressief is met onvoorstelbaar strakke non-verbale communicatie waar dan de ijzersterke, vaak profetisch gebleken, teksten bovenop komen.

De teksten zijn extra sterk omdat ze in een tijd uitkwamen dat de hele wereld in brand stond. Chaplin riep op tot een herwaardering van de menselijkheid, het hart weer te laten spreken. We moeten niet meer denken in verschillen, maar in overeenkomsten en weer van elkaar durven houden. Samen op durven staan om het kwaad te verdrijven en allemaal in vrijheid te kunnen leven. En dat gebracht door dé ongekroonde koning van de stomme film.